Het bloed kruipt...

'Bleeding Love' is een theaterproductie van Nick Bruckman (tekst en regie) gebaseerd op gebeurtenissen in en rondom de 'Groninger HIV-zaak'. Weet u nog? Eind 2007/begin 2008 kreeg deze strafzaak veel media-aandacht en was wekenlang het gesprek van de dag. Drie homoseksuele mannen uit Groningen zouden op seksfeesten bij hen thuis andere mannen willens en wetens hebben besmet met HIV. Niet uitsluitend door onbeschermde seks. Maar door ze te drogeren en te injecteren met besmet bloed. De drie verdachten werden berecht, strafzaken moesten over en uiteindelijk werden twee van hen veroordeeld tot acht en vijf jaar detentie.

Nick Bruckman schreef er een toneeltekst over. Geen reconstructie, geen een-op-een enscenering van de gebeurtenissen. Geen CSI Groningen. Bruckman wil onderzoeken waarom de mannen tot hun daden kwamen. Een interessante insteek. Hij voert ook de regie.

Een bezoek aan het Grand Theatre is altijd een heel speciaal uitje en thuiskomen tegelijk.

Er zijn zojuist weer nieuwe regels aangekondigd in de zoveelste COVID-19 persconferentie. Gelukkig: Bleeding Love mag doorgaan. Het Grand Theatre voert een strak doch zeer gastvrij beleid. De bijna dertig man publiek houdt ruim afstand, krijgt een consumptie buiten geserveerd door personeel met mondkapje. Een ieder wordt verzocht bij binnenkomst eveneens een mondkapje te dragen en dat pas af te doen op de toegewezen zitplaats. Het zou zo bij deze voorstelling kunnen horen. Ik weet het: het is vergezocht. COVID-19 en HIV zijn totaal verschillende virussen maar de associaties dringen zich onwillekeurig op.

Iedereen houdt zich keurig aan de vriendelijke aanwijzingen. Theaterpubliek gedraagt zich over het algemeen voorbeeldig. Maar zeker weten doe je het nooit: de daders in bovengenoemde HIV-zaak leidden bij daglicht keurige levens met goede en verantwoordelijke banen. Het bloed kruipt…

Het toneelbeeld is eenvoudig en krachtig.

Enorme vellen wit papier hangen rondom op verschillende hoogtes naar beneden en vormen een soort vlechtwerk op het speelvlak. Op de baan het dichtst bij het publiek is een schetsmatige plattegrond van een park getekend. Verder een pot met een flukse brandnetelplant erin. Dat is het.

We maken kennis met David en Gé (rollen voor en door Sjoerd Spruijt en Mingus Dagelet) die elkaar ontmoeten op een 'cruising area': een homo-ontmoetingsplek. Ze raken, tegen alle daar heersende codes in, in gesprek. Vooral David is een spraakwaterval. We worden getrakteerd op een flink college entomologie, maar ook van astronomie en virologie raakt hij hoorbaar en uitgebreid opgewonden. Hij ontdekt zelfs een egeltje. Wat mij direct deed denken aan de slogan van de Rutgers Stichting uit de jaren '70: 'Wij egeltjes doen het héél voorzichtig'. We gaan het zien…

Nu is zo'n homo-ontmoetingsplek echt wel iets heel anders dan een bijeenkomst in een zaaltje van het plaatselijke COC. Het is niks meer en niks minder dan een afwerkplek. Binnen een uurtje anoniem drie, vier kerels afwerken en weer pleite. Als één iemand dan zo'n dikke dertig vlindersoorten gaat declameren, valt er normaliter binnen enkele minuten toch heus niks meer af te werken. Alle kamagra, poppers en chems ten spijt. Maar Gé blijft. Hij en David krijgen zelfs een heel prille relatie. Maar voor ze die consumeren, wil David dat ze zich beiden laten testen. David test negatief (goed nieuws dus), maar Gé heeft 'het'.

Aids

Ik heb zo'n 35 jaar geleden de uitbraak van Aids meegemaakt in Amsterdam. Dat was heftig en beangstigend. Bijna niemand wist er écht iets van, behalve dat het een 'homo-ziekte' was. De impact was enorm. Iedere twee weken stond ik wel een keer op de Nieuwe Ooster, St. Barbara of Zorgvliet. Er waren veel jonge jongens bij die hun geluk in de grote stad kwamen beproeven. Daar was nog werk, daar was vrijheid. Voor hun familie en vrienden in het noorden en oosten van het land waren ze nog niet eens uit de kast. Maar meteen vanuit werk doken ze het woeste leven van o.a. de Warmoesstraat in.

Ik heb wanhopige en totaal verbijsterde en verdoofde ouders gezien die al na enkele maanden hun dode zoon mee naar huis namen, totaal niet beseffende wat er gebeurd was. Inmiddels zijn er medicaties: combinatietherapie en de 'één-pil-regime': beide HIV-remmers. Er is zelfs PrEP: 'behandeling als preventie'. De levensverwachtingen van personen met en zonder HIV zijn praktisch weer gelijk.

We zijn inmiddels op de helft van de voorstelling als het échte onderzoek van Bruckman begint.

Wat bezielt deze mannen om andere mannen te drogeren en te besmetten? Door ze te injecteren met besmet bloed. Ik heb mannen gekend die na een positieve diagnose andere kerels onder andere in darkrooms hebben besmet. Uit woede en frustratie? Zo van: ik heb het ook zonder het te weten en te willen van anderen gekregen, ik ga dood, het kan mij ook geen ene donder meer schelen. Is iedereen uitsluitend verantwoordelijk voor zijn/haar eigen gezondheid? Het mondkapje brandt in mijn jaszak.

Het ligt ingewikkelder. Psychologisch veel dieper. David wil zichzelf en anderen besmetten. Want als iedereen besmet is, is er niets meer om bang voor te zijn. Zo wil hij zich bevrijden van zijn angst voor HIV en intimiteit. Gé daarentegen voelt zich 'vies' en een buitenbeentje. Hij is van iedereen vervreemd incluis zichzelf. Hij wil weer op gelijke voet met anderen komen. Door ze te besmetten dus. Ook in de Groninger zaak verklaarden de daders dat ze een grote groep mannen wilden besmetten zodat ze ongeremd en onbeschermd orgiën konden houden en zich uitleven.

De spelers (naast Spruijt en Dagelet ook Jelmer de Groot) komen in de tweede helft echt flink op stoom. De choreografieën van Manuel Poalini vragen flinke fysieke inspanningen en zijn een verrijking. Het stukje zang van de titelsong en de wat onbeholpen danspasjes daarbij tonen een mooie kwetsbaarheid en onzekerheid. De verrekijker waarmee eerst nog egeltjes werden waargenomen, dient nu om potentiële sekspartners te spotten.

Het wordt nergens écht confronterend, wringend, opwindend, hartstochtelijk. Laat staan geil. Is dat nodig? Misschien niet. Toch miste ik de seksuele spanning en liefde tussen deze David en Gé. Ik ervoer ze meer als twee buitenbeentjes met een uitermate gecompliceerd verleden die elkaar vinden en hun omgeving (of de hele wereld) iets betaald willen zetten. Middels een ondoordacht plannetje. Een plannetje dat met hen aan de haal gaat zodra ze ermee beginnen. En er is geen weg meer terug, met enorme gevolgen.

Iedereen doet zijn/haar mondkapje weer voor. Rij voor rij verlaten we keurig het Grand Theatre. Met afstand, je bent niet alleen verantwoordelijk voor jezelf maar ook voor anderen. En ik merk dat ik onder de indruk ben geraakt. Dat ik de potentie van dit stuk voel. Dit was een try-out. De volgende dag beleven zij de première. Ik heb er alle vertrouwen in.

Het is guur buiten: koud en nat. Ik ben binnen vijf minuten thuis en heb zin om me op te rollen, diep onder mijn dubbele dekbed te kruipen en in winterslaap te gaan. Als een egeltje…

Credits

Tekst, regie: Nick Bruckman
Spel: Sjoerd Spruijt, Mingus Dagelet, Jelmer de Groot
Dramaturgie: Judith Blankenberg
Scenografie: Caroline van der Meent
Choreografie: Manuel Paolini
Componist: Jonathan Bonny
Lichtontwerp, techniek: Wil Frekken

Dio van Velden

08-10-2020