De zeventienjarige Raf zit vast in de tijd. Hij ziet hoe de mensen om hem heen steeds ouder worden. Ondanks dat hij precies weet wat er in hen omgaat, slaagt hij er niet in om contact te kunnen maken. Zelfs zijn grote liefde is niet in staat om Raf te kunnen horen. Lukt het hem om uit deze eenzame situatie te komen?
De voorstelling Niemand is hier eenzaam wordt gespeeld op twee bijzondere plekken: ZINN locaties De Dilgt in Haren en De Brink in Groningen (Helpman). Vandaag verwachten de spelers van PeerGrouP ons in zorgcentrum De Brink dat volop in bedrijf is. Aan verschillende tafeltjes drinken mensen hun koffie, er worden kaartspelletjes gedaan en bezoekers zijn aan het eten.
We zien alles, maar we kunnen niet meedoen.
Het publiek, een mix tussen bezoekers van Jonge Harten en ouderen, kijkt naar dit schouwspel. Wat ons op deze alledaagse donderdagmiddag onderscheidt van de 'gewone bezoekers', is dat wij koptelefoons dragen en op een tribune zitten. Met die koptelefoon op, met een soundscape van Jan Klug, lijken we ons geïsoleerd te hebben van de buitenwereld; daarmee zijn we eigenlijk allemaal alleen.
Wie ook alleen is, is hoofdpersoon Raf. Hij vertelt over een 'raaf' – die naam heeft opvallend genoeg maar één letter extra – die niet terugkeert van zijn vlucht. Hij werd na de zondvloed door Noach naar buiten gestuurd om te kijken of het water al voldoende was gezakt, maar raakte verdwaald. Daarna stuurde Noach een duif die terugkeerde naar de ark, met een takje in de snavel. Over de raaf werd niet meer gesproken. "Maakt dat de raaf een onbetrouwbaar dier?" is de grote vraag.
Het echte leven gaat verder, maar in onze koptelefoons klinken geluiden uit een andere wereld.
Raf is verdwaald, net als de raaf. Hij laat ons zijn eigen vervreemde wereld zien en horen. Na een verkeersongeluk met dodelijke afloop blijft hij voor eeuwig zeventien jaar en is hij niet in staat om onze wereld te verlaten. Als een schim blijft Raf ronddwalen en kan hij geen contact maken met de mensen om hem heen.
Zijn vrienden en liefde van toen zijn ondertussen wel steeds ouder geworden; ze verblijven nu in het zorgcentrum. In onze koptelefoon horen we het verhaal van Raf en de gedachten van zijn dierbaren. Terwijl Lida, de vriendin van Raf, rustig een boek leest, komen wij erachter dat het voor haar ontzettend moeilijk was om haar leven weer op te pakken na de dood van haar vriend.
Een vroegere klasgenote van Raf is druk bezig met een haakwerk en heeft haar hond liefdevol op schoot genomen. Haar gedachten verraden ons dat ze pijn heeft. Pijn van ongehuilde tranen. Eveneens indrukwekkend is het verhaal van Diede: een jeugdvriend van Raf. Als tiener riep hij bij Raf veel ontzag op. Nu komt hij over als een kwetsbare oudere man. Diede heeft teveel meegemaakt tijdens de oorlog. Telkens komen beelden tevoorschijn die hij niet meer wil zien.
Of je jong bent of oud, eenzaamheid kan iedereen raken.
Een verzorgster probeert een cliënt iets te laten eten, maar deze man heeft geen trek meer. In gedachten is hij al bezig met sterven. De enige die hem daarin lijkt tegen te houden, is het leven zelf.
Al jaren heeft Raf te maken met schrijnende verhalen en gedachtensprongen van de mensen om hem heen. Zelf is Raf ook eenzaam, maar vreemd genoeg lijkt dit niet te komen door de ongebruikelijke situatie waarin hij is beland. Toen hij jaren geleden Lida leerde kennen, kende hij dat gevoel namelijk ook al. Daarmee maakt Niemand is hier eenzaam duidelijk dat eenzaamheid niet alleen voor ouderen een probleem kan zijn.
Ook jongeren kunnen te maken hebben met eenzaamheid; die pijn uit zijn jeugd lijkt Raf, als tachtigjarige in een zeventienjarig lichaam, nog steeds met zich mee te dragen. Lida was de enige die zijn eenzaamheid kon wegnemen: voor even…
Kan liefde eenzaamheid doorbreken?
Tussen al deze moeilijke verhalen zien we ook liefde opbloeien tussen twee mensen die elkaar eigenlijk niet durven te benaderen. Uit schaamte, trots, onzekerheid of een combinatie van dit alles. De hele tijd zitten deze twee mensen apart aan een tafeltje. Aan ons en hun tafelgenoten verklappen zij hun geheimen en verlangens.
Op een gegeven moment verzamelt de man al zijn moed en loopt op de vrouw af. Zij leest schijnbaar onverschillig een tijdschrift. Toch weten wij dat haar hart sneller gaat kloppen door hem en dat ze allebei stiekem ontzettend veel moeite hebben gedaan om er zo mooi mogelijk uit te zien voor de ander. Toch valt alles stil: zij kijkt weg, hij draait zich om en neemt weer plaats achter zijn tafel.
We moeten de raaf terugvinden, elkaar opnieuw ontmoeten.
Ondertussen krijgen we meer te weten over de raaf. Zijn vriendin, een vrouwtjes-raaf, besluit hem te zoeken, tegen alle adviezen van alle andere dieren en mensen in. Na een lange vlucht vindt ze de raaf en blijkt hij allesbehalve onbetrouwbaar. Hij is alleen maar de weg kwijtgeraakt…
Vanaf een hoge tak bekijken beide raven de krioelende wezens onder hen; het is een wereld waarin iedereen eenzaam kan zijn. De raaf durft, onder aanmoediging van zijn vriendin, zijn vleugels te spreiden: te vertrouwen en opnieuw te kunnen vliegen. Ook Raf vindt dat vertrouwen terug, samen met Lida.
Terwijl in zorgcentrum De Brink de dagelijkse dingen doorgaan, wordt er door iedereen gedanst. Daarbij wordt ook het publiek uitgenodigd om mee te doen. De tribune raakt leeg en de zaal wordt steeds voller. Daarna krijgt iedereen – spelers, medewerkers, jongeren en ouderen – een kopje koffie aangeboden om met elkaar in gesprek te gaan.
We bevinden ons nu allemaal op het toneel om elkaar te ontmoeten. Bijzonder is dat de twee verliefde mensen elkaar toch nog weten te vinden en dat leidt tot een mooi, intiem moment. Door hun handen vast te pakken en samen te dansen, weten zij de dans van eenzaamheid te ontspringen. Prachtig om te zien.
Niemand is hier eenzaam is een coproductie van Jonge Harten en PeerGrouP Locatietheater Noord-Nederland.
Makers
Spel: Thomas Höppener
Bijrollen: Hilly Harms, Marianne Baldal, Rebecca Baldal, Manfred Kegel, Metje Dragtsma, Erna Kronenburg, Joop Ruiter, Sharon van der Zwaag, Jan Veldink, Cor de Kok en Dina Steenge
Figuratie: bewoners, vrijwilligers en medewerkers van de locatie
Regie: Tamara Schoppert
Co-regie: Meike Jansen
Concept/dramaturgie: Dinanda Luttikhedde
Tekst: Herman van de Wijdeven
Sounddesign: Jan Klug
Foto's bij dit artikel: René de Boer
Nog even dit
Onze artikelen zijn gratis en zullen nooit achter een betaalmuur verdwijnen. Voor theatermakers willen wij een onafhankelijk en levendig platform bieden: voor nu en in de toekomst. Donaties zorgen ervoor dat wij op lange termijn kunnen blijven investeren in het platform Theater050 en dat verhalen over theaterproducties belicht worden.
Betalen kan via onderstaande knop en je mag het bedrag zelf kiezen.
Bedankt voor je steun!
Kies het bedrag en doneer
Wie groots wil leven, moet bescheiden durven denken
Ingrid de Vries
Verhalen
'Dit is een totaal nieuwe beleving voor ons'
René de Boer
english
Reportage
